Music
De Puta Madre: de early days van hiphop in België
Met een nieuwe best-of release kijkt DJ-veteraan Grazzhoppa terug naar zijn gloriejaren met de Brusselse hiphopcrew die hip-hop naar ons land bracht.
Hiphop is vandaag het meest dominante muziekgenre ter wereld – maar weinigen weten hoe de sound oorspronkelijk zijn weg vond naar België. Vorige week bracht Mixtapesfinest een exclusieve USB-cassette uit met het allerbeste exclusieve materiaal van De Puta Madre, een van België’s meest invloedrijke eerste hiphopcrews, opgericht in Schaarbeek in 1990 door Smimooz, Sozy One, Rayer en Grazzhoppa. We spraken met die laatste over de early days van de hiphopcultuur in België en het succes van De Puta Madre. Want hun album ‘Une Balle Dans La Tête’ uit 1995 – het allereerste Belgische underground album dat uitkwam in eigen beheer – sloeg in als een bom.
Hoe zagen die eerste dagen van hiphop in België eruit?
“Ik begon platen te kopen rond 1984. Dat waren de échte early days, je kon toen moeilijk spreken van een scene. Het waren eigenlijk vooral dansscholen en breakers die voor het eerst met de sound experimenteerden in België. Toen was je ook verplicht om buiten je stad te reizen om up to date te blijven. Ik groeide op in Brugge, dus ik ging vaak naar Brussel, Antwerpen, Gent - en later Londen, Parijs, Amsterdam en Rotterdam. Daar hoorde je de nieuwste platen.”
Crews waren toen veel meer dan een groepje artiesten en DJs – er waren breakdancers, taggers, beatboxers, of een combinatie van dat allemaal.
Smimooz, Sozy One, Rayer en Grazzhoppa
© Smimooz, Sozy One, Rayer en Grazzhoppa
Waren er toen nog andere DJs?
“Ja hoor, veel DJs in het discocircuit begonnen rond het midden van de jaren 80 te experimenteren met de Detroit electro sound. Ik zag op dat moment hiphop ook als een soort electro. Wanneer je luistert naar collectieven als de Jonzun Crew of de World Class Wreckin’ Cru, hoor je vooral een uptempo electro sound. De invloed van Kraftwerk was bijvoorbeeld echt groot op die early scene. Pas later is het tempo naar beneden gehaald. In Gent speelden Mo & Benoeli (later The Glimmers, ed.) ook hiphop, wat toen gewoon werd gezien als dance music. Frankie Jones, de Bonzai-legende die later vooral bekend werd voor zijn rave platen, is ook begonnen als battle DJ. De Antwerpse DJ Sake was een van de eersten in België die aan scratching deed, en ook in Brussel zag je steeds meer crews opduiken. Deze crews waren toen veel meer dan een groepje artiesten en DJs – er waren breakers, taggers, beatboxers, of een combinatie van dat allemaal. In de R.A.B. Crew, de voorloper van De Puta Madre, zaten er maar liefst 60 leden."
In 1991 werd je Europees kampioen op de het gerenommeerde DMC DJ Championship. Heeft dat deuren voor je geopend?
“Op dat moment deed ik veel DJ battles, maakte ik platen met rappers in Londen en Amsterdam en zat ik in verschillende crews; zowel in RCC (Rhyme Cut Core) met TLP als in De Puta Madre. Dat ontplofte allemaal wat op hetzelfde moment – en de DMC Championship heeft daar zeker mee geholpen. We gingen voor het eerst op tour met De Puta Madre. Spanje, Frankrijk, Duitsland, Italië… We zijn overal geweest. Op die eerste tours legden we vooral veel nuttige nieuwe connecties die tot nieuwe projecten leidden. Ik bekijk muziek net op dezelfde manier als graffiti: in tagging zet je soms maar een kleine piece, en soms transformeer je een hele trein. Op het podium ben je soms een DJ voor een rapper, en soms ben je zelf de ster met een scratch performance of nieuwe mixtape."
De Puta Madre was dé groep in de 90's. Ze hadden een eigenzinnige stijl die je niet in een vakje kon plaatsen.
Hoe zagen de gloriejaren van De Puta Madre eruit?
“De Puta Madre was echt wel een grote movement, met veel verschillende mensen uit de quartier Schaarbeek. Het probleem daarvan was dat je onze tags overal in Brussel kon zien, wat ons vaak in de problemen bracht (lacht). We toerden rond, in België en het buitenland, en brachten mixtapes uit aan de lopende band. We organiseerden ook battles met andere crews. Dat waren de tijden."
Lefto:
“De Puta Madre was dé groep in de 90s. Ze hadden echt een eigenzinnige stijl die je niet in een vakje kon plaatsen. Soms klonk het een beetje als Cypress Hill, maar dan met verschillende invloeden. De producties van Smimooz en de zeer aparte stijlen van Smim’, Rayer en Sozy One waren baanbrekend voor België. Het waren misschien niet de beste rappers, maar het geheel zorgde er wel voor dat de delivery echt overkwam. Je kon de sfeer en het verhaal meteen plaatsen in de donkere straten van Schaarbeek. Zonder enige twijfel was De Puta Madre de groep die het meest onconventioneel overkwam in die periode."
Akro (Starflam):
“De Puta Madre vertegenwoordigde gewoon échte hiphopcultuur. Sozy One was bijvoorbeeld een van de eersten in ons land die graffiti deed, en Rayer was een van de eersten die echt rapte. Het begon allemaal als een hobby, maar werd snel geloofwaardig over het land en daarbuiten. Er was geen social media, dus om deel uit te maken van de scene moest je fysiek aanwezig zijn op alle events. Er werden toen veel sneller samengewerkt – ook tussen Vlamingen en Walen – omdat de scene toen gewoon zo klein was."
De Puta Madre
© De Puta Madre
De Puta Madre
© De Puta Madre
De Puta Madre
© De Puta Madre
Zwangere Guy & Jazz (STIKSTOF):
“Voor velen was De Puta Madre een gebeitelde tegel met een ster erop bij de Ancienne Belgique. Voor anderen zijn ze de fundering, de grondleggers van de Belgische hiphop."
TLP:
“De Puta Madre lag mee aan de basis van hiphop in België. Voor het ontstaan daarvan zaten Grazzhoppa en ik samen in Rhyme Cut Core – daarna maakte ik deel uit van R.A.B. (Rien à Branler). Er werden toen constant linken gelegd tussen de crews, en wij werkten vaak samen met De Puta Madre. Crews hadden toen ook gigantisch veel leden die allemaal verschillende dingen deden. Het was een echte culturele movement die voor iets stond, een antiracistische beweging die regionalisme oversteeg. Vlamingen en Walen werkten gewoon samen met elkaar, en je had input van mensen met alle soorten achtergronden. Het waren echte rock ‘n rolltijden."
Vanaf welk moment voelde je dat de sound (en movement) mainstream begon te worden?
“Ik heb eigenlijk nooit de indruk gehad dat we mainstream zijn geworden. In het midden van de jaren 90 raakte de scene wel verdeeld, omdat de R&B sound (gepionierd door bijvoorbeeld Mary J Blige) steeds populairder werd. Aanvankelijk kwam alles aan bod op een hiphopnight, en steeds meer zag je events focussen op één deeltje. Die dynamiek zie je nu opnieuw gebeuren met trap. Elke keer splitst er zich zo een stukje van de scene af. Eigenlijk is dat wel jammer, want hiphop omvat zo veel verschillende sounds. Bij De Puta Madre hadden we allemaal wel onze eigen favoriete stijl, van reggae tot soul, en dat was perfect normaal."
Ik vind het leuk te beseffen dat wat we begonnen in de early 80's nu het meest dominante en invloedrijke muziekgenre ter wereld is geworden.
DJ Grazzhoppa
© DJ Grazzhoppa
Hoe kijk je als veteraan naar de huidige hiphopsound?
“Ik vind het leuk te beseffen dat wat we begonnen in de early 80s nu het meest dominante en invloedrijke muziekgenre ter wereld is geworden – en dan bedoel ik niet enkel muziek op zich, maar cultuur in de brede zin van het woord. Uiteraard bestaat er nu slechte rommel, maar dat was vroeger ook zo hoor. Ik vind het ongelooflijk waar hiphop nu staat, van rappers tot graffiti tot breaking en scratching. Alle skills zijn intussen naar zo’n hoog niveau getrokken dat het bijna absurd is. Ik wordt bijna nog elke dag verrast."
Heb je een message voor de jonge hiphopfans out there?
“Doe je research. Het is cliché, maar vroeger moest je enorm veel moeite, geld en tijd steken om op de hoogte te blijven van alles. Nu is alles instant beschikbaar. Maak daar gebruik van! Zoek de origins van je favoriete muziek, duik in de rabbit hole en je zal ongetwijfeld goud vinden."
De Puta Madre
© De Puta Madre
Wat staat er op de nieuwe Collector - De Puta Madre USB cassette?
“In feite is dit een compilatie van de beste De Puta Madre tracks uit verschillende albums, samen met de instrumentale versies. Dat is nog nooit samen op één release uitgekomen. Echt een collectors item voor de fans."
“Collector – De Puta Madre” is nu uit op cassette-USB via Mixtapesfinest.