Music
Op dit moment loopt in Bozar een grote Keith Haring-tentoonstelling, en dus trokken we naar New York voor een driedelige videoreeks over de legendarische street artist. Deel 1: Keith Haring, The Man!
Wie Keith Haring zegt, zegt bonte kleuren, uitbundige taferelen én maatschappelijk engagement. “Maar als je Keith voor het eerst ontmoette,” vertelt Dany Johnson, “maakte hij een erg verlegen indruk. Hij leerde in feite vooral mensen kennen via zijn werk, en omdat dat zo populair was, was Keith een verlegen jongen met uitzonderlijk veel vrienden.”
Johnson was er één van. Ze leerde Haring kennen, toen ze op het einde van de jaren 70 als dj werkte in Club 57, een kelder in de East Village waar misschien tweehonderd man in paste, maar tussen die tweehonderd man zaten vaak wel Jean-Michel Basquiat, Madonna, Afrika Bambaataa, Kenny Schwarf, Fab 5 Freddy, Klaus Nomi, RuPaul en Keith Haring, die er op woensdagavond gedichten kwam voordragen.
Ook Johnny Dynell, het brein achter de clubklassieker ‘Jam Hot’, stond er geregeld achter de decks, en hij herinnert zich vooral hoe bloedserieus Keith Haring was over zijn werk. “Ook al tekende hij vaak alleen maar penissen," zegt Dynell, “voor hem was het kunst.”
“Terecht”, vind ook MoMA-curator Stuart Comer, die onlangs een gigantisch werk van Haring in de openingstentoonstelling van het vernieuwde Museum of Modern Art hing. “Je ziet in zijn werk duidelijk de invloed van 20ste-eeuwse kunstenaars als de Belg Pierre Alechinsky, de Fransman Jean Dubuffet en de Zwitser Paul Klee, en van hoe die omgingen met lijnen.”
Maar Haring, die opgroeide in Pennsylvania en twee jaar kunst studeerde in Pittsburgh, werd door nog veel meer beïnvloed, weet Bill Adler, een Amerikaanse muziekjournalist die lange tijd aan het hoofd stond van de marketingafdeling van het legendarische hiphoplabel Def Jam Recordings. “Toen Keith op het einde van de jaren 70 naar New York verhuisde, geraakte hij gefascineerd door graffiti, en van zodra hij daar zijn eigen draai aan gaf, werd hij omarmd. In geen tijd maakte Keith deel uit van de New Yorkse scene.”
Keith Haring wou dat iedereen iets van hem in huis kon halen – ook jongeren van de Bronx en de Lower East Side - en dat maakte van hem een echte street artist
Niet in het minst door Andy Warhol, “die begreep dat zijn tijd voorbij was”, aldus Adler. “Vandaar dat hij optrok met Basquiat, Haring en al die andere street artists.” Want vergis je niet: hoe snel Keith Haring ook in het ‘officiële kunstcircuit’ belandde, in hart en nieren bleef hij een street artist.
Dat ondervond niet alleen zijn Gentse vriend David Neirings, die vertelde over hoe Haring een tekening maakte voor iedereen die het vroeg, maar ook Marie Cecile Flageul, een Française die begin jaren 90 naar New York verhuisde, waar ze onlangs het opmerkelijke Museum of Street Art cureerde. “Als ik een Basquiat of Warhol wou zien, moest ik naar MoMA”, herinnert Flageul zich. “Keith Haring daarentegen had in Lafayette Street een Pop Shop geopend waar ik een paar Haring-oorbellen kon kopen voor één dollar. Hij wou echt dat iedereen iets van hem in huis kon halen – ook jongeren van de Bronx en de Lower East Side. En dat maakte van hem een echte street artist.”
Maar Haring had nog een reden om een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Zeker nadat begin jaren 80 aids de kop opstak – de ziekte waar hij zelf op 16 februari 1990 aan zou overlijden. “Keith heeft er, door de homoseksuele taferelen in zijn werk, mee voor gezorgd dat mensen meer begrip kregen voor homoseksualiteit”, aldus Justin Strauss, die sinds 1975 als dj in clubs als Area en Mudd Club mee het New Yorkse nachtleven heeft vormgegeven. “Hij heeft er bovendien alles aangedaan om zo veel mogelijk mensen van de ziekte bewust te maken.”
Dat was ook nodig, want in het Witte Huis zat toen Ronald Reagan, die er acht jaar lang alles aan deed om de aidsepidemie weg te lachen of dood te zwijgen. “Maar Keith wist dat hij omwille van zijn bekendheid dingen kon veranderen”, zegt Johnny Dynell. “En dat heeft hij ook gedaan.” Of zoals Stuart Comer besluit: “Haring was ontzettend gemotiveerd om voor zijn gemeenschap te vechten, en voor haar rechten en gezondheid.”
De Keith Haring-expo loopt tot 19 april in BOZAR.
