Formula BMW
Welke invloed heeft het weer op teams en coureurs in F1?
Ga terug naar de basis en leer alles over hoe weersomstandigheden F1-races kunnen beïnvloeden en wat teams als Oracle Red Bull Racing doen om ervoor te zorgen dat hun coureurs een voorsprong hebben.
Het was verre van een perfecte race toen Max Verstappen zijn tweede opeenvolgende wereldkampioenschap Formule 1 op zijn naam schreef. De 2022-editie van de Grand Prix van Japan werd verstoord door hevige regenval, waardoor al na twee ronden de rode vlag gezwaaid moest worden. Er lag zelfs zoveel water op de baan dat de race pas na twee uur werd hervat.
De RB18 van Max Verstappen gooit heel wat water op
© Getty Images/Red Bull Content Pool
Uiteindelijk won Verstappen de race met overmacht, en daarmee de wereldtitel. De Nederlander had in het klassement een voorsprong van 113 punten opgebouwd, terwijl er slechts een maximum van 112 punten vergeven kon worden in resterende races.
Verstappen staat erom bekend een virtuoos te zijn op regenachtige dagen. Zelf schrijft hij dat toe aan de ettelijke uren die hij in natte omstandigheden achter het stuur heeft doorgebracht. “Ik ben opgegroeid in België en Nederland, daar regent het nu eenmaal veel”, vertelt hij. “Als het begon te regenen tijdens een training, stopten we daar niet voor. We monteerden dan gewoon regenbanden en bleven door oefenen. Dat heeft veel geholpen. Je kunt veel beter begrijpen wat je moet doen als het regent.”
De Formule 1-kalender van 2023 omvat 23 races over een periode van maart tot en met november. Het circus bezoekt in die tijd vijf continenten. Niet meer dan logisch dat teams een grote variatie aan weersomstandigheden moeten trotseren. Voor coureurs en hun teams is het noodzakelijk om zich zo goed mogelijk voor te bereiden voor elk soort weer waarmee ze te maken kunnen krijgen, zodat ze niet voor verrassingen komen te staan.
Formule 1-races kunnen het ene weekend regen overgoten zijn…
© Getty Images/Red Bull Content Pool
… en het andere weekend bakken van de zon. Dat is een technische uitdaging
© Getty Images/Red Bull Content Pool
01
Het circuit
Voordat we de auto’s en coureurs bespreken, moeten we het hebben over hoe het weer het circuit kan beïnvloeden. In de geschiedenis van de Formule 1 hebben de temperaturen tijdens raceweekenden gelegen tussen de 5 en 42,5 graden Celsius. In de regel kun je stellen dat hoe warmer het is, des te minder grip de baan biedt. Dit heeft ermee te maken dat banden van tevoren zijn opgewarmd en tijdens het rijden meer warmte produceren. Als het baanoppervlak erg heet is, zorgt dit ervoor dat de banden oververhitten en sneller slijten.
Extreem hoge baantemperaturen vormen een risico voor F1-banden
© Getty Images/Red Bull Content Pool
Aan het andere uiteinde heb je lage temperaturen. Als het baanoppervlak te koud is, vergt het meer energie om de banden aan het werk te krijgen, waardoor deze druk kunnen verliezen. Als er vocht op de baan ligt, vermindert dit uiteraard ook de grip en tractie van F1-auto’s. Teams proberen hierop in te spelen door hun eigen aanpassingen aan de auto te doen, om een zo goed mogelijk resultaat te scoren. Daarover later meer.
Regen kan daarnaast het zicht behoorlijk belemmeren. Als de regenval dermate hevig is, kan het erg lastig zijn voor coureurs om de baan te zien. Het is helemaal raak als je achter een ander rijdt, vanwege de spray die door andere auto’s wordt opgegooid. Het kan op een gegeven moment zelfs zo gevaarlijk worden dat de race moet worden uitgesteld of zelfs afgelast, zoals bijvoorbeeld het geval was bij de Grand Prix van België in 2021.
Door de spray kan het heel lastig te zijn om in een F1-auto te rijden
© Getty Images/Red Bull Content Pool
02
Prestaties
Aangezien het weer een behoorlijke invloed kan hebben op de race, moeten de coureurs en teams voorbereid zijn voor wat Moeder Natuur tijdens een Grand Prix-weekend voor ze in petto heeft.
Het voornaamste doel van een team is om een optimale balans te vinden tussen de luchtstroom (om de auto zo koel mogelijk te houden) en het vermogen van de auto. Als een team te veel focust op het verbeteren van de luchtstroom kan de auto minder aerodynamisch worden, maar als een team te veel focust op het vermogen kunnen de componenten oververhitten en het begeven. En je wilt natuurlijk wel het einde van de race halen, het liefst zo snel mogelijk.
In droge omstandigheden gebruiken F1-coureurs droge banden, ook wel slicks geheten. Deze banden zonder profiel zijn de snelste banden in de racerij. Ze zijn beschikbaar in verschillende gradaties: van C0 (hard) tot C5 (zacht). Harde banden bieden minder grip maar verslijten minder snel dan zachte banden, die op hun beurt meer grip bieden maar niet zo lang meegaan. Deze banden zijn alleen bruikbaar bij droge omstandigheden, want zonder groeven en profiel zijn ze nutteloos als er water op de baan ligt.
Gladde slicks klaar voor een race op de auto van Sergio Perez
© Getty Images/Red Bull Content Pool
Intermediates op de auto van Max Verstappen
© Getty Images/Red Bull Content Pool
Als het regent, monteren de teams regenbanden. Die zijn wel voorzien van profiel, zoals je dit kent van straatauto’s. Het profiel van een F1-regenband is speciaal ontworpen om een maximale hoeveelheid water te verplaatsen en aquaplaning te voorkomen. Intermediates doen dit in mindere mate. Hoewel regenbanden in dergelijke omstandigheden genoeg tractie bieden, is de snelheid gebrekkig. Het zijn de langzaamste weer-specifieke banden die een Formule 1-team bij zich heeft.
03
Coureurs
Net zo belangrijk als wat er buiten de auto gebeurt, is wat er in de auto gebeurt. De cockpit, waar de coureur zit, kan temperaturen van rond de 60 graden Celsius bereiken. Vier factoren bepalen de hitte in de cockpit:
- De krachtbron, die veel warmte opwekt, zit dichtbij de cockpit;
- De remmen kunnen opwarmen tot 1.000 graden Celsius;
- Het aerodynamische design van de auto kan warmte de cockpit in leiden;
- Er is een gebrek aan luchtstroom binnen de cockpit.
Het kan flink warm worden in een F1-cockpit
© Getty Images/Red Bull Content Pool
Een belangrijk onderdeel waar F1-teams (en regelgevers) extra aandacht, onderzoek en ontwikkeling aan besteden zijn de raceoveralls. De overalls zijn natuurlijk ontworpen om vlamvertragend te zijn, maar ze werken ook verkoelend dankzij hydratiesystemen en speciale cooling pads. Veel meer dan dat kunnen coureurs echter niet doen om de temperatuur te reguleren.
Teams moeten daarnaast het zicht van coureurs waarborgen. Racen kan erg gevaarlijk zijn als een coureur niet goed kan zien waar hij rijdt. Regen, stofwolken of felle verlichting die gebruikt wordt bij nachtraces: het zijn stuk voor stuk zaken om rekening mee te houden. Daarom zijn helmen voorzien van waterafstotende vizieren met een speciale coating die geen water laat binnensijpelen. De vizieren beschermen de coureurs tevens van vliegende brokstukken die het gezicht zouden kunnen raken.
04
Tactieken
De strategie kan drastisch veranderen op basis van de weersomstandigheden. Stel dat er voor aanvang van een race veel water op de baan ligt, dan zullen teams met regenbanden beginnen om te verzekeren dat hun auto’s genoeg grip hebben, zodat ze niet direct van de baan glijden. Als er op een gegeven moment een droge lijn ontstaat, begint er een soort wedstrijdje tussen de teams om te beslissen wanneer het juiste moment is om over te stappen naar de snellere intermediate band.
Weten wanneer je van regenbanden naar droge banden moet is essentieel
© Getty Images/Red Bull Content Pool
Als de overstap te vroeg wordt gemaakt kan er veel tijd verloren gaan, vanwege een gebrek aan grip op de natte delen van de baan. Je wilt ook niet te lang wachten met de pitstop, dan loopt de coureur het risico zijn regenbanden op te roken en achter tegenstanders terecht te komen die al wel banden hebben gewisseld. In die hectiek kun je de aansluiting verliezen, en dan kan het wel heel lastig zijn om het gat nog dicht te rijden. Met een goede timing van de pitstop kun je je race maken, of kraken