Skateboarding
Een korte geschiedenis van het skateboarden
Neem een kijkje in de geschiedenis van het skateboarden en ontdek hoe de sport is gekomen tot waar het nu is.
01
Wat is skateboarden?
Skateboarden is ontstaan in de jaren '50 en inmiddels is de sport uitgegroeid tot een miljardenindustrie die miljoenen levens over de hele wereld beïnvloedt, zowel als kunstvorm als sport. In haar bestaan heeft skateboarden eigen musea geopend, een eigen hall of fame gekregen en een hele geschiedenis opgebouwd.
Doug De Montmorency – Double Grab
© Craig Fineman
De launch ramps in het Californië van de jaren '50 betekenden het begin van skateboarden, dat in de tijden daarna aan de volgende generatie werd doorgegeven. In deze jaren doorging skateboarden ups en downs, waarbij verschillende grote namen in de schijnwerpers stonden en de urban performance scene domineerden.
Tay Hunt – Backside Air
© James Cassimus
De vraag "Wat is skateboarden?" levert bij iedere generatie een ander antwoord op. Terwijl wij ons best doen om deze vraag opnieuw te beantwoorden, zetten we de eerste stap in de wereld van skateboarden. Een wereld die wordt gekenmerkt door de ultieme expressie van vrijheid, beweging en een intieme blik op de geschiedenis van het skateboarden.
Zorg dat je je ABC kent:
25 min
ABC of... Skateboarding
Kijk naar de geschiedenis van het skateboarden, van de pioniers van het sidewalksurfen tot de skateboarders van vandaag.
02
Oorsprong: vanaf hier gaat het bergafwaarts
The aluminium boards have been made to the same exacting standards
© Tobias Strauss
Er is geen volledig antwoord over de oorsprong van het skateboard. Er zijn meerdere verslagen van zelfbenoemde skate-historici over hoe en waar de eerste skateboards verschenen. Men is het er grotendeels over eens dat skateboards in de Verenigde Staten zijn ontstaan, eerst als houten kratten met wieltjes aan de onderkant. De allereerste modellen hadden zelfs een stuur, zoals moderne scooters, maar uiteindelijk werden de kisten vervangen door houten planken en verdween het stuur weer. Dat zorgde voor een ervaring die meer leek op surfen. Deze modellen kwamen al voor aan het eind van de 19e eeuw. Pas in de jaren '50 werden houten pallets met kleiwielen populair op de hellingen van Zuid-Californië.
The Banzai in action in Portugal after a surfing session
© Tobias Strauss
Voordat er in 1959 commerciële skateboards verschenen, was het maken van je eigen board de enige manier om te kunnen skaten. Deze zelfgemaakte skateboards waren de grondlegger van de DIY mentaliteit die nog altijd terug te zien is bij skateboarders. Skateboarden is niet ontstaan vanuit een industrie, maar vanuit het verlangen naar zelfexpressie. Het begrijpen van deze eenvoudige maar diepgaande waarheid is het eerste antwoord op de vraag "Wat is skateboarden?" en uiteindelijk op wat het betekent om een skateboarder te zijn.
Jim Goodrich’s iconic 1970s shot of Layne Oaks doing a Frontside Slasher
© Jim Goodrich
Deze drie docu's over skateboarden moet jij zien
03
De eerste wedstrijden van skateboarden
Het is moeilijk om je de jaren 1950 of 1970 in DogTown - de bakermat van het skateboarden - voor te stellen. Maar het is nog veel moeilijker om je in te denken hoe erg skateboarden is veranderd sinds het ontstaan ervan. Begin jaren '60 begonnen skateboardfabrikanten als Hobie en Makaha skateboarden te verkopen als 'sidewalk surfing', of een alternatief voor surfen als er geen golven waren. In 1963 zette Makaha het eerste professionele skateboardteam op. Dat team deed later dat jaar mee aan de allereerste skateboardwedstrijd in Hermosa, Californië. Terwijl de overblijfselen van de downhill skateboardwedstrijden zich uit het begin van de jaren '60 ontwikkelden tot de hedendaagse 'hill-bombs' in San Francisco, zijn de freestyle competities en de meeste tricks die tijdens de Hermosa-wedstrijd werden uitgevoerd nu ver verwijderd van het hedendaagse skateboarden.
Jimmy Plumer – Backside Wheeler
© Glen E. Friedman
Ook al was skateboarden een nieuwe, opkomende sport in de VS, de populariteit stortte in 1965 in. Mensen keken liever naar skeelerwedstrijden dan naar skateboarden. Media begonnen skateboarden neer te zetten als een gevaarlijke activiteit. Begrijpen hoe skateboarden bijna ten onder ging is belangrijk om te begrijpen waarom de vroegste vormen ervan nu niet meer worden gezien. Maar wat nog belangrijker is, als je kijkt naar hoever skateboarden is gekomen, zien we een van de grootste transformaties van een sport in de 20e tot 21e eeuw.
04
Het (skateboard) wiel opnieuw uitvinden
Skateboard wheels
© OJ Wheels
Niet figuurlijk, maar letterlijk. Het skateboardwiel werd opnieuw uitgevonden door Frank Nasworthy, die in 1973 het urethaanwiel introduceerde in het skateboarden. Het nieuwe wiel verving de lompe kleiwielen uit de jaren '50 en '60. Deze nieuwe wielen zorgden voor veel meer grip op verschillende oppervlakten. Met de uitvinding van de kicktail erbij (een verhoogde achterkant van het skateboard) was een nieuwe definitie van een professioneel skateboard geboren. Skateboardtijdschriften die in de plaatselijke surfshop verkocht werden, hadden iets nieuws om te promoten, en de rage van het skateboarden begon zich wereldwijd te verspreiden. Slechts drie jaar na het nieuwe skateboardwiel werd in 1976 het eerste skatepark gebouwd in Florida.
Taylor Bingaman – Backside Noseblunt
© Joe Hammeke
Kona has 40 years of history
© Joe Hammeke
David Gravette – Footplant
© Joe Hammeke
Darren Navarette – Lipslide
© Joe Hammeke
In de jaren daarna verschenen er skateparken in heel Noord- en Zuid-Amerika en niet veel later volgden Europa en Azië. De opkomst van skateboarden in de jaren '70 werd het meest gepopulariseerd door de film Lords of Dogtown uit 2005. In 1975, zoals in de film te zien is, liet het Zephyr skateboardteam onder leiding van Tony Alva de wereld de mogelijkheden van skateboarden zien op het Ocean Festival in Del Mar, Californië. Dit moment dient als belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van skateboarden en hoe skateboardwedstrijden in de jaren erna zouden veranderen.
Maar begin jaren '80 daalde populariteit voor de tweede keer enorm. Grote bedrijven buiten de scene begonnen te infiltreren in het skateboarden en in de competities. Met een overvloed aan wedstrijden en competities verminderde de populariteit van skateboarden tot er nog maar een hele kleine groep overbleef. Er werden geen skateparken meer aangelegd, de verzekeringskosten rezen de pan uit vanwege de blessuregevoelige aard van skaten. En dus werd het niet meer geaccepteerd door ouders of door bedrijven die op zoek waren naar de volgende grote rage. Skaten werd het visitekaartje van de anti-establishment cultuur en de groeiende punkscene van de jaren '80.
Bekijk drie fantastische Red Bull documentaires over skateboarden
05
Tony Hawk gaat van 0 naar 900
Wat Zephyr Skateboards in Del Mar voor de skateboardwereld deed, zou niet meer gebeuren totdat Tony Hawk op de X-Games van 1999 een 900 landde. Op 27 juni 1999 kwam Hawk voor de 11e keer binnen op de vert ramp van de Summer X-Games om de meest herkenbare trick van het skateboarden te landen. Op dat moment kon geen enkele skateboarder bevatten hoe dit moment zou zijn voor het skateboarden en hoeveel invloed het zou hebben op de populariteit ervan. Maar tegen de tijd dat Hawk het professionele skateboarden weer op de kaart had gezet, had het in de jaren '80 en begin jaren '90 al een immense transformatie ondergaan.
Tony Hawk – Indy Air
© Red Bull Media House
De meeste skateboarders en niet-skaters zullen het belang van Tony Hawk's 900 beamen. Maar de meeste niet-skaters hebben geen idee hoe belangrijk de jaren '80 en '90 werkelijk waren voor het skateboarden. In die tijd werd street skateboarden gecreëerd door de outcasts van de samenleving. De basis voor professioneel street skaten werd ontwikkeld in deze tijd.
Stevie Thompson – Bastard Plant
© Rich West
Met behulp van een nieuw skateboard dat was ontworpen om tricks in de lucht beter te kunnen doen, bedacht Rodney Mullen in de jaren 80 verschillende fliptrucs. Nadat Curt Lindgren in 1978 de Kickflip had uitgevonden. De eerste street-only skateboarders Natas Kaupas en Mark 'The Gonz' Gonzales legden de lat weer hoger door de eerste rails te boardsliden. Skateboarden verplaatste zich van de achtertuinen van hellingbouwers naar de parkeerplaatsen van supermarkten.
Mark Gonzales – Boneless
© Niall Neeson
Omdat de mainstream media nauwelijks aandacht besteedden aan skateboarden, kregen skateboarders de kans om hun cultuur op hun eigen manier vast te leggen. Hierdoor konden skateboarders hun eigen mediacultuur ontwikkelen.
Jeff Grosso and John Lucero reminisce
© RBMH
Nu skateboarders de productiemiddelen van de skatecultuur volledig in handen hadden, brak in 1993 het gouden tijdperk van het street skateboarden aan. In deze jaren zagen we de opkomst van Shorty's en Chad Muska, video's als Mouse en Yeah Right! van Girl Skateboards, prominente internationale skateteams als FLIP Skateboards, het LOVE Park-tijdperk en de THPS videogame keten.
06
De wereld zag de trick
Na Tony Hawk ontwikkelde skateboarden zich verder, en veranderde ook de band tussen skateboarden en de maatschappij. Skateboarden verschoof steeds meer naar street skateboarden, terwijl de mainstream skatecultuur zichzelf zag in nieuwe vormen van entertainment. Bam Margera zou een pro-skateboarder gaan spelen met de reality tv-show Viva La Bam. Bedrijven deden hun intrede in de skatewereld, en skateboarden begon meer erkenning te krijgen. Langzaamaan begon de top van het skateboarden salarissen te verdienen.
18 min
Bam Margera
Meet icon Bam Margera as Madars Apse begins his skateboarding hall of fame journey.
Vandaag de dag trekken de Street League en de X-Games veel publiek en heeft skateboarden weer een grote sprong gemaakt in haar ontwikkeling. Het is nu de meest invloedrijke boardsport van deze tijd. De komst van skateboarden op het grootste sportplatform ter wereld in Tokyo 2020 zorgde niet alleen voor een nieuwe wereldwijde golf van interesse in de sport, maar gaf ook het startschot voor de World Skateboarding Tour, die dient als kwalificatiereeks op weg naar Parijs. Bij elke stop (waaronder Argentinië, Italië, VAE, Zwitserland en Japan) strijden skaters uit meer dan 50 landen over de hele wereld om op het hoogste podium van de wereld te kunnen staan.
Lore Bruggeman – Boardslide
© Luis Gallo