Red Bull Konkurs Lotów
Cała historia lotnictwa w pigułce - najważniejsze daty
Możliwość wzbicia się w powietrze od tysiącleci pobudzała wyobraźnię ludzi. Dlatego historia lotnictwa jest bardzo bogata i składa się na nią wiele ważnych wydarzeń.
Prawdopodobnie już ok. 3000 lat temu pierwsze przedmioty konstruowane w tym celu przez człowieka wznosiły się w powietrze. Dziś niebo nie ma już przed nami tajemnic, ale droga do tego była długa i kręta.
Historia lotnictwa – rozległe dzieje wzbijania się w przestworza
Wydaje się, że niebo i możliwość wzbicia się w przestworza były fascynujące dla ludzkości od zawsze, a przynajmniej już od czasów prehistorycznych, na co wskazują rozmaite badania archeologiczne. Warto też pamiętać, że słynny mit o Dedalu i Ikarze nie wziął się z niczego – chęć poczucia niczym nieograniczonej wolności, przez wieki zarezerwowanej jedynie dla ptaków, była ogromna i nierzadko kończyła się tragicznie dla osób, które próbowały podjąć nierówną walkę z grawitacją.
Obecnie latanie nie jest już niczym dziwnym ani nieosiągalnym. Wszechobecne samoloty pozwalają wzbić się w chmury i pokonywać tysiące kilometrów, a także docierać do odległych miejsc na całym świecie. Jak jednak do tego doszło?
Początki historii lotnictwa: kiedy powstał pierwszy latawiec?
Chińskie latawce
© Corbis
1000 p.n.e. - pierwsze latawce
Historia lotnictwa rozpoczęła się wiele wieków przed momentem, gdy w powietrze wzbiła się pierwsza maszyna latająca. Jej początki sięgają bowiem wynalezienia latawców. Uważa się, że pierwsze obiekty tego typu wzbiły się w powietrze już 1000 lat przed naszą erą – oczywiście w Chinach, będących kolebką wielu przełomowych wynalazków. Zrobione z lekkich i delikatnych materiałów latawce nie mogłyby przetrwać do dziś, więc nie ma na to jednoznacznych dowodów. Niemniej jednak to właśnie w Chinach 9 dnia 9 miesiąca roku jest obchodzone święto latawców. W dawnych czasach o istnieniu tych latających przyrządów Europejczycy dowiadywali się od odkrywców wracających z Azji. W 1295 roku opisał je Marco Polo.
400 r. p.n.e. – pierwszy model latającego gołębia
Ważnym elementem historii lotnictwa był pozornie niewielki wynalazek greckiego matematyka i filozofa, Archytasa z Tarentu. Stworzył on niezwykle pomysłowy przyrząd, czyli drewnianego gołębia latającego dzięki sprężonej parze. Był on podłączany do zbiornika, w którym podgrzewano wodę. Był w stanie przelecieć nawet 200 metrów. Wynalazek ten wyprzedził aż o 2000 lat innowacyjne pomysły Leonarda da Vinci. Przez niektórych jest dziś uważany za najwcześniej skonstruowany prototyp samolotu.
1352 – ważny wynalazek w historii lotnictwa: skrzydłowiec Leonarda da Vinci
Historia lotnictwa ma wiele ważnych momentów – na szczególną uwagę zasługuje m.in. stworzenie projektu ornitoptera, czyli pierwszego skrzydłowca. Przygotował go słynny wizjoner i wynalazca, Leonardo da Vinci. Zgodnie z jego założeniami, skrzydła maszyny o rozpiętości 10 metrów były ruchome. Pilot zaś miał w niej leżeć na brzuchu i używać siły mięśni do napędzania skrzydeł. Niestety, pomysł ten nie został urzeczywistniony za życia Leonarda da Vinci ze względu na bariery technologiczne. Mimo to wraz z innymi stworzonymi przez niego szkicami maszyn latających stał się podwaliną projektów, które pozwoliły na wybudowanie pierwszych samolotów w późniejszych czasach. Nie ulega więc wątpliwości, że wynalazca zasługuje na szczególne miejsce w historii lotnictwa.
Balon nad Kanałem La Manche
© Corbis
Kiedy odbył się pierwszy lot balonem nad kanałem La Manche?
W 1785 odbył się lot balonem nad Kanałem La Manche
Mówiąc o historii lotnictwa, nie można nie wspomnieć o wynalezieniu balonu – pierwszy statek powietrzny tego typu odbył lot w 1783 roku. Przełomową chwilą okazało się przelecenie nad kanałem La Manche. Stało się to zaledwie dwa lata później, dokładnie 7 stycznia 1785 roku. Dokonali tego francuski wynalazca i pionier lotnictwa Jean-Pierre Blanchard oraz amerykański lekarz John Jefferies, którzy balonem przelecieli z Dover w Anglii do Calais we Francji. Lot trwał około 2 godzin. Ciekawostką jest to, że dwuosobowa załoga maszyny miała na pokładzie pagaje, które miały służyć do „wiosłowania” w powietrzu.
1852 – pierwszy lot sterowcem przeszedł do historii lotnictwa
Kolejną ważną osobą w historii lotnictwa był Francuz Henri Jules Giffard. W 1851 roku zgłosił on patent dotyczący zastosowania maszyny parowej w celu napędzania statków powietrznych. Na podstawie swojego pomysłu stworzył pierwowzór sterowca. Jego konstrukcja składała się z balonu wyposażonego w śmigło napędzane za pomocą maszyny parowej o mocy 2,2 kW. Francuski inżynier odbył też pierwszy lot sterowcem w historii – miało to miejsce 24 września 1852 roku. W 44-metrowej maszynie przeleciał wówczas 27-kilometrową trasę z Paryża do Elancourt uzyskując średnią prędkość około 9 km/h.
1903 – pierwszy lot samolotem – bracia Wright
17 grudnia 1903 roku Orville - jeden ze słynnych braci Wright - wzbił się w powietrze na wysokość 37 m. To był pierwszy kontrolowany, załogowy lot maszyną cięższą od powietrza, wyposażoną w silnik. Trwał 12 sekund. Najdłuższy dystans pokonany tego dnia wyniósł 61 m. Lotnik utrzymywał pułap 3 m nad ziemią. Sterował maszyną, leżąc na brzuchu.
Skonstruowany przez braci Wright samolot Flyer, dzięki któremu odbył się pierwszy w historii lotnictwa lot, był zbudowany z drewna i miał 6,43 m długości oraz 2,74 m wysokości. Rozpiętość jego skrzydeł wynosiła 12,29 m, a cała maszyna ważyła ponad 270 kg. Samolot był napędzany czterocylindrowym silnikiem o mocy 12 KM.
Pomnik braci Wright
© Corbis
1927 - Pierwszy samotny lot przez Atlantyk
Pierwszy w historii lotnictwa nieprzerwany (bez międzylądowań) lot samolotem nad Oceanem Atlantyckim odbył się w 1919 roku. Dokonali go Brytyjczycy John Alcock oraz Arthur Whitten Brown. Osiem lat później amerykański pionier lotnictwa Charles Lindbergh podjął wyzwanie samotnego pokonania tej drogi w powietrzu. Udało mu się to 20 maja 1927 roku. Pierwszego, samodzielnego lotu nad Atlantykiem dokonał za sterami jednosilnikowego samolotu Spirt of St. Louis (ufundowanego przez dziewięciu biznesmenów z St. Louis). Podróż z Nowego Jorku do Paryża trwała 33,5 h.
1932 – pierwszy kobiecy lot przez Atlantyk
Historia lotnictwa ma nie tylko swoich bohaterów, lecz także bohaterki. Zalicza się do nich m.in. Amelia Earhart, będąca prawdopodobnie najsłynniejszą kobietą w dziejach wznoszenia się w przestworza. To właśnie ona w 1932 roku sama pokonała Ocean Atlantycki w locie non stop. Zginęła w wieku 39 lat nad Pacyfikiem podczas próby okrążenia kuli ziemskiej.
Amelia Earhart
© Corbis
Bariera dźwięku – kiedy ją przekroczono?
W 1947 Yeager przekroczył barierę dźwięku
XX wiek to okres dynamicznego rozwoju lotnictwa. Ważnym momentem w historii był 14 października 1947 roku, kiedy to kapitan US Air Force Charles „Chuck” Yeager za sterami samolotu Bell X-1 z napędem rakietowym, odczepionego od bombowca B-29, uzyskał w locie na wysokości 13115 metrów prędkość 1,06 macha (1126 km/h), tym samym po raz pierwszy przekraczając barierę dźwięku.
1957-1969 – wyścig kosmiczny między USA i ZSRR
Loty w przestworza odbywają się nie tylko w samolotach, lecz także w rakietach kosmicznych. Gwałtowny postęp technologiczny w drugiej połowie XX wieku pozwolił na – niemożliwe wcześniej – naoczne eksplorowanie tajemnic kosmosu. Widoczna była wówczas rywalizacja między ZSRR i USA, mająca korzenie w zimnej wojnie. W 1957 roku Związek Radziecki umieścił na orbicie pierwszego satelitę – Sputnika 1. Cztery lata później w kosmosie znalazł się pierwszy astronauta – Jurij Gagarin. Z kolei w 1969 roku dwaj Amerykanie – Neil Armstrong i Buzz Aldrin – jako pierwsi stanęli na Księżycu.
1981 – wahadłowiec Columbia i jego pierwszy lot w kosmos
Ogromnym przełomem w odkrywaniu kosmosu było zbudowanie pierwszego wahadłowca w historii astronautyki. Był nim amerykański statek kosmiczny wielokrotnego użytku Columbia. Maszyna po raz pierwszy wzbiła się w przestworza 12–14 kwietnia 1981 roku. Przez 22 lata odbyła aż 27 misji. Jej historia zakończyła się dopiero w 2003 roku, kiedy to uległa zniszczeniu podczas powrotu na Ziemię.
Skok Felixa Baumgartnera w 2012
© Corbis
2012 – historyczny skok z krawędzi kosmosu Baumgartnera
Latanie, przebywanie w przestworzach i chęć przekraczania kolejnych związanych z tym granic sprawia, że pojawiają się śmiałkowie gotowi dokonać rzeczy na pierwszy rzut oka niemożliwych. Przykładem jest postać Feliksa Baumgartnera, austriackiego spadochroniarza oraz BASE jumpera. W ramach projektu Red Bull Stratos zakładającego wyniesienie człowieka w balonie z helem na wysokość prawie 39 km, 14 października 2012 roku wykonał on ze spadochronem pierwszy w historii skok z krawędzi kosmosu, czyli ze stratosfery. W locie swobodnym uzyskał prędkość 1358 km/h (1,25 macha), a stało się to dokładnie w 65. rocznicę przekroczenia bariery dźwięku przez Chucka Yeagera.
2016 - samolot solarny – lot dookoła świata
Historia lotnictwa jest pisana na naszych oczach. Ciągły rozwój technologii sprawia, że przekraczane są kolejne bariery związane z tym obszarem. Dobrze widać to na przykładzie samolotu solarnego Solar Impulse 2. W 2016 roku dwóch pilotów – Bertrand Piccard oraz André Borschberg – odbyło nim lot dookoła świata. Samolot nie spalił przy tym ani kropli paliwa. Całe przedsięwzięcie zostało podzielone na 17 etapów i objęło 510 godzin lotu, zajmując łącznie aż 16 miesięcy. Podczas powietrznej wyprawy dookoła świata samolot pobił i ustanowił przy okazji wiele rekordów.
Zobacz też:
1 min
Tak Łukasz Czepiela wylądował na molo w Sopocie - video
Sezon czas zacząć! Łukasz Czepiela miał ochotę na watę cukrową, więc wylądował na sopockim molo.
