Podróżowanie i przygoda
Szlak latarni morskich w Polsce
Lubisz morze, ale leżenie plackiem na plaży nie jest dla ciebie? Być może spodoba Ci się pomysł przejechania szlakiem polskich latarni morskich? My polecamy zrobić to na rowerze. Podejmujesz wyzwanie?
Na polskim wybrzeżu jest aż piętnaście czynnych latarni morskich. To doskonały pretekst do zaplanowania wycieczki wzdłuż naszej linii brzegowej. Najbardziej wysunięta na zachód latarnia znajduje się w Świnoujściu, a najbardziej na wschód - w Krynicy Morskiej. Szlak łączący te punkty, a prowadzący przez wszystkie pozostałe latarnie morskie, ma długość 616 km. Możesz przejechać go samochodem, podzielić na krótsze odcinki, ale możesz też przejechać go… rowerem!
Latarnie morskie to fascynujące i niezwykle potrzebne budowle. Budowane były właściwie od momentu, gdy człowiek zaczął eksplorować morze. Pierwsze wzmianki o latarniach pochodzą z ok. 400 r. p.n.e. Na terenie Polski rozpalano tzw. garnek wulkana umieszczony na żurawiu, już w XI w. Obiekty które możesz oglądać na szlaku latarni morskich nie są tak stare. Dzisiejsze latarnie to często skomplikowane, nowoczesne konstrukcje, w których używa się nie tylko sygnałów świetlnych, ale także radiowych i dźwiękowych (np. podczas mgły). Różnią się zarówno datą powstania, wysokością jak i zastosowanymi rozwiązaniami technicznymi.
Oto lista wszystkich obiektów latarni morskich na szlaku
15 działających latarni morskich na terenie Polski (źródło: Wikipedia):
Nazwa
Rok budowy
Wysokość wieży (m)
Świnoujście
1805/ 1 grudnia 1857
64,8
Kikut
1962
18,2
Niechorze
1866/1948
45
Kołobrzeg
1666/1946
26
Gąski
1878
49,8
Darłowo
1715/1885
21
Jarosławiec
1838
33,3
Ustka
1871
19,5
Czołpino
1875
25,2
Stilo
1906
33,4
Rozewie
1821, zapalenie: 15 XI 1822
32,7
Jastarnia
22.12.1949
13,5
Hel
1638/1942
41,5
Gdańsk
23 czerwca 1984
64,3
Krynica Morska
1 maja 1895/1951
27
Nie będziemy tu opisywać wszystkich latarń (na marginesie: poprawne są obie formy: “latarń” i “latarni”) a skupimy się na tych “naj”. A zatem:
Najstarsza latarnia morska na szlaku - Rozewie
Latarnia została uruchomiona w 1822 roku i - po licznych modernizacjach - działa do dziś. Jest to również najsłynniejsza polska latarnia morska - ponieważ stała się pierwowzorem latarni z opowiadania “Wiatr od morza” Stefana Żeromskiego. Wzorem - nomen omen - bohatera opowiadania był długoletni latarnik z Rozewia - Leon Wzorek (1920-1939). Legenda głosi, że Żeromski pisał opowiadanie w samej latarni. W rzeczywistości autor pisał je w Warszawie, ale latarnik Wzorek zaaranżował specjalny pokój Żeromskiego aby upozorować podstawy legendy. Kolejną ciekawostką tej latarni jest fakt, że od 1920 aż do 1980 była ona zarządzana przez kolejne pokolenia Wzorków.
Dla porównania, najstarszą działającą latarnią morską na świecie jest wieża Herkulesa (Torre de Hércules) na atlantyckim wybrzeżu hiszpańskiej Galicji, w mieście La Coruña. Wybudowali ją Rzymianie jeszcze w I wieku n.e. Dziś zabytek ten jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Najmłodsza latarnia morska w Polsce - Gdańsk
Najmłodszą latarnią na szlaku jest latarnia w Porcie Północnym w Gdańsku. Została oddana do użytkowania w czerwcu 1984 roku. Niestety, nie da się jej zwiedzać, ponieważ służy także jako Wieża Służby Dyżurnej Kapitanatu Portu Gdańsk - to coś na kształt wieży kontroli lotów na lotnisku. Sama budowla umieszczona jest zresztą na Wyspie Portowej i dostęp do niej mają jedynie osoby zatrudnione w porcie. Ciekawostką może być fakt, że latarnia jako jedyna na szlaku ma zainstalowaną windę. Jej charakterystyczną, nowoczesną sylwetkę można obserwować z nieodległego Westerplatte, lub plaży w Stogach.
Najwyższa latarnia morska - Świnoujście
Najwyższą latarnią na szlaku polskich latarni morskich jest niewątpliwie latarnia w Świnoujściu. Mimo dość starej konstrukcji ma ona aż 65 metrów wysokości. Jest ona równocześnie jednym z najwyższych znaków nawigacyjnych na świecie. dla porównania, najwyższa latarnia na świecie znajduje się w Dżuddzie w Arabii Saudyjskiej i osiąga wysokość 133 metrów. Na szczyt latarni w Świnoujściu prowadzi równo 300 schodów. Do latarni tej należy jeszcze jeden tytuł “naj” na naszej liście.
Największy zasięg nominalny - Świnoujście.
Światło latarni w Świnoujściu osiąga aż 27 mil morskich (dla światła białego). W przeliczeniu na system metryczny oznacza to, że jej światło jest widoczne nawet z odległości 50 kilometrów. Co ciekawe bardzo blisko tego zasięgu jest również latarnia w Rozewiu - która osiąga aż 26 mil morskich, mimo, że jej wysokość to zaledwie 32 metry. Jak to możliwe? Oprócz wysokości samej wieży ważne jest bowiem położenie samej latarni. Ta w Rozewiu jest po prostu ulokowana na wyższym wzniesieniu.
Najwyżej położone światło - Kikut
Zdecydowane mistrzostwo w stosunku wysokości wieży do wysokości światła należy się jednak latarni w Kikucie. Sama latarnia jest bowiem bardzo niepozorna i liczy zaledwie 18 metrów wysokości. Jednak dzięki swojej lokalizacji latarnia w Kikucie zyskuje miano tej, z najwyżej umieszczonym światłem - sygnał rozchodzi się bowiem z wysokości blisko 92 metrów!
Szlak latarni morskich na rowerze
Poszukiwanie rozmaitych “naj” na szlaku latarni morskich może być fascynującą przygodą - każda z tych budowli bowiem jest w jakimś aspekcie “naj”. Dla wielu atrakcje krajoznawcze mogą być wystarczającą zachętą do odbycia podróży szlakiem latarni morskich. Dla innych motywacją może być dodatkowo podniesienie swojej kondycji oraz… spalenie największej liczby kalorii! Aby przejechać blisko 600 kilometrów na rowerze trzeba bowiem wykonać nie lada wysiłek.
Zobacz również:
1 min
Video: Deskorolka na Morzu Śródziemnym
Video: Deskorolka na Morzu Śródziemnym